Landelijk daalt het aantal leden bij schietsportverenigingen. Ook in Noord-Nederland melden zich steeds minder mensen om een rondje te knallen. Behalve in Hoogeveen, daar maakt vereniging De Vrijheid juist een enorme groei door. Het geheim? De jeugd mag er tegenwoordig ook schieten.

Sinds 2016 steeg het aantal leden in Hoogeveen van tweehonderd naar meer dan driehonderd. Dat lijkt misschien weinig, maar dat is in de wereld van het sportschieten een enorme stijging volgens voorzitter Jan Reinder Oost. “Het is ongekend hoeveel mensen er bij zijn gekomen, ook tijdens de lockdowns stroomden de aanmeldingen binnen. Het toelaten van de jeugd en een divers pakket aan verschillende schietdisciplines heeft daaraan bijgedragen.”

De cijfers

Landelijk zijn er zo’n 39.000 schietsportfanaten verspreid over 650 verenigingen blijkt uit cijfers van de Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie (KNSA). In Noord-Nederland is dat aantal rond de 5.300, dan gaat het om de provincies Drenthe, Friesland, Groningen en Overijssel. Tien jaar geleden was dat nog zo’n 6.200. Een forse daling dus. In heel Nederland zijn er zo’n 1.500 jeugdleden actief.

Jongste lid tien jaar

Oost noemt het een unieke situatie, want veel clubs wagen zich er niet aan om minderjarigen toe te laten. “Wij zijn als bestuur van mening dat je moet blijven vernieuwen. Dus niet alleen in materiaal, maar ook in mensen. Het toelaten van jeugd hoort daarbij.”

Volgens de voorzitter mag iedereen lid worden van een schietvereniging in Nederland. Dat gaat hem volgens niet gepaard met een specifieke leeftijd. Wel zijn er strenge regels opgesteld. Zo moet er bij een minderjarige altijd een ouder of voogd aanwezig zijn tijdens het schieten. Ook is de aanwezigheid van een begeleider verplicht.

Eén van de jongste leden is de 10-jarige Eliyah Kesteniam. Haar vader schiet regelmatig bij de vereniging. Dat leek haar zo interessant dat ze het zelf ook een keer wilde proberen. “Sinds een paar weken ben ik actief als jeugdlid. Het is super leuk om te doen. Ik word er heel rustig van.”

De tienjarige Eliyah Kesteniam is het jongste lid van de vereniging© RTV Drenthe / Wouter Westerveld

Veiligheid

“In de schietsport zie je minder jeugd dan bij andere sporten, zoals voetbal”, vervolgt Oost. “Het blijven wapens, dus je moet extra voorzichtig zijn. Veiligheid is heel belangrijk. Dat vergt ook meer investeringen vanuit onze vereniging. Je moet namelijk de juiste mensen in huis hebben, die weer goed met jongeren om kunnen gaan. Zij moeten uit kunnen leggen hoe je verantwoord met geweer om moet gaan. Dat nemen we heel serieus.”

In veel gevallen is het zo dat jongeren van een schietvereniging gebruik maken van een geweer op luchtdruk. Bij De Vrijheid is dat niet zo. Daar schieten alle leden met een vuurwapen, uiteraard onder strikte regels van de begeleiders. “We schieten met het kaliber .22.” Dat is een patroon van 5,56 millimeter.

Leeftijdsgrens

Maar de vraag is natuurlijk, is dit wel verstandig om op jonge leeftijd te doen? Ontwikkelingspsycholoog Gerrit Breeuwsma van de Rijksuniversiteit in Groningen zegt dat die vraag lastig te beantwoorden is. Er is namelijk weinig onderzoek gedaan naar het effect van lid worden van een schietvereniging op jonge leeftijd. “Ik denk echter niet dat dit de juiste manier is om het teruglopende ledenaantal van schietverenigingen op te vangen”, zegt hij.

“Kinderen op jonge leeftijd zullen de consequenties van het gebruiken van een vuurwapen over het algemeen niet begrijpen”, legt Breeuwsma uit. “De fascinatie voor wapens is op die leeftijd groot. Veel kinderen spelen schietspelletjes of games waarin wapengebruik een rol speelt tot de verbeelding. Ik heb echter zeer mijn twijfels of je dat zou moeten aanmoedigen door het gebruik van wapens te normaliseren.”

De ontwikkelingspsycholoog twijfelt er niet aan dat verenigingen er alles aan doen om de wapens veilig te gebruiken. “Maar dat zegt niets over de impact die het heeft op kinderen. Niet alle volwassenen komen zondermeer in aanmerking voor een wapenvergunning, maar hoe beoordeel je of kinderen er wel of niet mee om kunnen gaan.”

Hij denkt dan ook dat het goed is om een leeftijdsgrens aan te houden. “Vergelijk het met autorijden. Je rijbewijs haal je rond je 17e, 18e. Niet omdat je op jongere leeftijd niet zou kunnen sturen, maar wel omdat je op jonge leeftijd nog niet alle gevolgen kunt overzien van je eigen gedrag in het verkeer en de veiligheidsaspecten die erbij komen kijken. Tien jaar lijkt me dan ook te jong voor een schietvereniging. Een leeftijdsgrens van 16 tot 18 jaar lijkt mij dan ook een stuk verstandiger.”

Schietvereniging Hoogeveen groeit dankzij toelaten jeugd

Geen slechte invloed

Oost denkt dat lid worden op jonge leeftijd geen slechte invloed heeft. “Waarom zou dat zo zijn? Ze leren hier veel over veiligheid. Dat wordt met de paplepel ingegoten. Er is één-op-éénbegeleiding. Je ziet dat jongeren heel snel dingen oppakken en zich eigen maken. Als ze een keer willen schieten kunnen ze dat juist veilig bij ons doen. Ik maak me er dus geen zorgen over.”

De aanmeldingen van nieuwe leden blijven nog steeds binnen stromen. Maar dat gebeurt niet overal weet Oost. “Ik heb regelmatig contact met andere verenigingen. Zowel in Drenthe als buiten de provincie. Daar blijven de aantallen redelijk stabiel of ze zakken dus. Wij zijn eigenlijk een uitzondering op de regel.”

‘Niet schrikbarend’

Sander Duisterhof, voorzitter van de KNSA, zegt op dit moment geen directe oorzaak te weten waarom de aantallen teruglopen. “Het is niet alleen in Noord-Nederland zo, ook in de rest van Nederland daalt het. Waar dat aan ligt weten we niet precies, maar we vinden het nog niet schrikbarend. Ik denk dat biljartverenigingen ook met terugloop te maken hebben. Het is natuurlijk ook lastig om jonge aanwas te vinden voor onze sport. De Vrijheid is dan weer een uitzondering.”

In het verleden heeft de bond weleens onderzoek gedaan naar de oorzaak van terugloop. “Maar dat is echt al heel lang geleden”, legt Duisterhof uit. “Toen kwamen we we erachter dat veel mensen geen lid meer wilden zijn, omdat ze niet datgene vonden wat ze in de sport zochten. Mensen die langer dan twee jaar blijven plakken in het wereldje blijven vaak ook lid. Dat is het eigenlijk wel.”

De Vrijheid hoopt dat de groei door blijft zetten. Oost: “We hebben hier een aantal 25-meter-en 50-meterbanen. Daar zouden we er nog wel een paar extra van willen hebben. Dat kan hopelijk met meer leden.”

Bron: RTV Drenthe